Zorg & veiligheid

Met deze indicatoren volgen en toetsen we de door de inwoners van Zaanstad ervaren overlast. Cijfers van partners, zoals de politie en de GGD, betreffen doorgaans de geregistreerde overlastmeldingen. Die cijfers maken echter niet duidelijk hoeveel (unieke) overlastgevers verantwoordelijk waren voor die registraties.  
De registratiecijfers van de politie over overlast (totaal) over het gehele jaar 2023, zijn gedaald ten opzichte van 2022 (-13%). Dit geldt ook voor de geregistreerde meldingen bij de politie van overlast door jeugd (-20%). De politieregistraties over overlast door personen met verward gedrag en overlast i.v.m. alcohol/drugs, zijn ongeveer gelijk gebleken ten opzichte van 2022. (bron: data.politie.nl)
Ondanks de inspanningen van gemeente en partners om de (objectieve) overlast door jongeren en/of daklozen, verslaafden of verwarde mensen te verminderen, is de ervaren overlast in 2023 toegenomen (bron: Zaanpeiling).

Aantal meldingen van vermoeden huiselijk geweld bij Veilig Thuis

Met deze indicator volgen we het aantal meldingen waarin sprake is van vermoeden huiselijk geweld en/of kindermishandeling, jaarlijks kenbaar gemaakt aan Veilig Thuis. Aandachtspunt is de aanwezigheid van mogelijke ‘dark numbers’, omdat (lang) niet alle gevallen (tijdig) worden gemeld. Huiselijk geweld en kindermishandeling (HGKM) is een complex en hardnekkig probleem dat generaties lang kan doorwerken. Bovendien is er vaak sprake van schaamte of angst om HGKM  melden. Naast formele meldingen bij Veilig Thuis vraagt HGKM ook opmerkzaamheid van andere zorgprofessionals. Het bespreekbaar maken en oppakken van HGKM leidt bij sommige zorgprofessionals in het voorveld (lokale teams, onderwijs, verpleegkundigen, etc) ook tot handelingsverlegenheid, waardoor mogelijke signalen niet of te laat worden opgepakt.
De gegevens over de meldingen van vermoeden van huiselijk geweld bij Veilig Thuis worden vastgelegd door het CBS en  zullen voor 2023 op zijn vroegst in in Q1 2024 beschikbaar komen, maar mogelijk later. Bron: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84847NED/table?dl=9DA77
De eerste regionale cijfers over 2023 laten een stijging zien van zowel adviesaanvragen en meldingen en meer in het bijzonder een verdubbeling van het aantal crisiszaken.

Het college is akkoord gegaan met het implementatieplan Inloophuis Villa Westerweide, Provincialeweg 220 te Zaandam. Medio september is het inloophuis officieel geopend. De eerste evaluatie over het bereik van de voorziening hebben we en de uitkomsten worden in het eerste kwartaal van 2024 verwacht. We hebben een uitvoeringsoverleg ingesteld waarin met betrokken partners gesproken wordt over de toeleiding naar deze voorziening van kwetsbare volwassenen van wie het gedrag als overlastgevend wordt ervaren (onder meer uit het Burgemeester In ’t Veldpark en andere plekken in de gemeente). Met het Leger des Heils en de GGD/MABZ zijn afspraken gemaakt over hun inzet in 2024 op deze doelgroep. De gemeente ondersteunt de inzet van het Leger des Heils financieel. De inzet van de Wijk-GGD’er van de GGD/MABZ is mogelijk dankzij subsidie van ZonMw (Vroegsignalering en Opvolging in de Wijk).

Jeugd en Veiligheid

We hebben een inhoudelijke inhaalslag gemaakt, dankzij rijkssubsidies als ‘Back on Track’ en ‘Preventie met Gezag’. De basis is op orde gebracht en er is beter zicht gekomen op de problematiek. Uitgangspunt hierbij is dat we als gemeente de regie hebben, maar het niet alleen kunnen. We doen het samen met onze netwerkpartners, als de buurtbewoners, de politie, de wijkteams, het jeugdteam, Jeugdbescherming, Reclassering en de scholen. In Zaanstad hebben we verschillende instrumenten om regie te voeren op Jeugd en Veiligheid; hieronder vallen aanpakken die gericht zijn op incidenten en (structurele) overlast situaties, als ook groeps- en persoonsgerichte aanpakken. Dit jaar is gestart of geïntensiveerd: gecoördineerde preventie jeugd, preventieve overleggen in de wijk, groepsaanpak, veilig schoolklimaat, voorkomen jonge aanwas, ondersteunen van de buurtouders en persoonsgerichte Aanpak Jeugd & Veiligheid. Deze laatste aanpak draagt nog efficienter bij aan het creëren van duurzaam perspectief voor afglijdende en criminele jongeren in een samenwerkingsconvenant met het Zorg- en Veiligheidshuis Zaanstreek-Waterland. Daarnaast is een kwaliteitsslag gemaakt in de manier van regievoeren. Ook zijn specifieke interventies voor jongeren, zoals 1-op1-coaching en het inzetten van ervaringsdeskundigen, succesvol gebleken.

Nazorg ex-gedetineerden

De pilot Buiten-re-integratiecentrum van Stichting Surant is geëvalueerd en per 1 januari 2024 afgelopen. Soms is in individuele cases rond inwoners met een detentieverleden behoefte is aan inzet van een ervaringsdeskundige voor, motivering van de cliënt en warme toeleiding naar het juiste loket. In het kader van de onafhankelijke cliëntondersteuning kan men kiezen uit een breed palet aan partners, waaronder Stichting Surant. Voor optimalisering van het gemeentelijk werkproces en de ambities op nazorg ex-gedetineerden hebben we wervingsacties gehouden, waardoor we de capaciteit van de gemeentelijke regisseursfunctie per 2024 kunnen uitbreiden. Binnen de regionale samenwerking ‘Allen voor Eén’ is gewerkt aan een werkwijze die in ZaWa tot meer eenduidigheid en kwaliteit moet leiden.  

Woonoverlast

De gemeente heeft samengewerkt met woningcorporaties, de politie, de GGD/MABZ en andere partners om complexe woonoverlast casussen op te pakken en op te lossen. Met deze partners hebben we stappen gezet om de huidige samenwerkingsafspraken te herijken, die zullen resulteren in een geactualiseerd convenant Woonoverlast. Ook is en wordt binnen de gemeente Zaanstad gewerkt aan een nieuw (meldingen) registratiesysteem. De verwachting is dat beiden ontwikkelingen in de loop van 2024 gereed zullen zijn.

Regionale samenwerking Allen voor Eén

 Er is in samenwerking met de gemeenten en partners in ZaWa onverminderd ingezet op de prioriteiten van ‘Allen voor Eén’. Onder meer hebben we vormgegeven aan: de aanpak specialistische bemoeizorg, handelingskaders voor privacy- en gegevensdeling, een dashboard Zorg & Veiligheid, een projectvoorstel informatie-ontsluiting, de meldroute mensenhandel, een projectvoorstel Straattriage en de (concept) leidraad ‘Werken aan Veiligheid’. Dat laatste is het vlak van huiselijk geweld richtinggevend voor de afspraken met relevante spelers zoals Sociale Wijkteams en Veilig Thuis. De leidraad wordt vormgegeven in samenhang met de ontwikkeling van het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. In het kader van de aanpak van huiselijk geweld hebben we extra opvangplekken gerealiseerd bij de Blijf Groep. Met de naastliggende regio’s in Noord-Holland praten we over een toekomstbestendige oplossing. Daarbij is structurele en integrale financiering van Z&V een randvoorwaarde en zijn hierover gesprekken gevoerd met het Rijk en de VNG.