Product 5.1 Kunst, cultuur en evenementen
Toelichting op product
We zetten in op kunst en cultuur dichtbij voor iedereen. Door alle inwoners van Zaanstad in aanraking te laten komen met kunst en cultuur geven we iedereen de kans om zich persoonlijk, cultureel en maatschappelijk te ontwikkelen en stimuleren we ontmoeting en verbinding. Deze beleving start al op de basisschool waar we inzetten op een zo breed mogelijke cultuureducatie. Ook buiten de school kunnen inwoners dicht bij huis deelnemen door een laagdrempelig en divers aanbod van culturele (educatie)activiteiten. Met kunst in de openbare ruimte vragen we aandacht voor stedelijke en maatschappelijke vraagstukken en bieden we onze inwoners een aantrekkelijke en uitdagende leefomgeving, waarmee zij zich verbonden voelen. De Zaanse kunst- en cultuursector bestaat uit grote culturele organisaties, waaronder de bibliotheek en de lokale media (basisinfrastructuur), de amateurkunstverenigingen en alle kleine(re) culturele organisaties. Ook de culturele en creatieve makers en ondernemers vervullen een belangrijke functie, onder meer in het stimuleren van innovatie. We zetten ons in om cultureel Zaanstad een stevige basis te bieden, zodat de sector zich tot een diverse en veerkrachtige sector kan blijven ontwikkelen. Samen met de culturele partners werken we aan een inclusieve samenleving waarin iedereen volwaardig en in de eigen leefomgeving kan meedoen. Door culturele activiteiten en evenementen geven inwoners gezamenlijk invulling aan hun eigen én de Zaanse identiteit. Zo voelen zij zich trots op Zaanstad. |
|---|
Naam | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Begroting 2023 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie van Zaanstad op cultuurindex | 39 | 32 | 37 | nb | 35 | 28 | Atlas voor gemeenten |
Aantal locaties waarop kunst en cultuur beschikbaar is | nb | nb | nb | 61 | nb | nb | Maatschappelijke voorzieningen kaart |
Percentage inwoners dat actief is op gebied van kunst en cultuur | nb | 19% | 21% | 19% | 20% | 28% | Zaanpeiling |
Cultuurdeelname, percentage inwoners dat culturele instelling, evenementen en activiteiten bezoekt | nb | nb | nb | 59% | nb | nb | Zaanpeiling |
Toelichting indicatoren
Het aantal locaties waarop kunst en cultuur beschikbaar is’: dit aantal is nog meer dan verwacht gestegen. Hier zijn verschillende oorzaken voor: er wordt steeds meer wijkgericht gewerkt en met de groei van de stad komen er nieuwe locaties bij. Tegelijkertijd krijgen we beter zicht op locaties waar – naast andere activiteiten – ook kunst & cultuur aangeboden of beoefend wordt.
Voor de indicator ‘cultuurdeelname’ moet de vraagstelling in de Zaanpeiling aangepast worden, dit kan per 2024.
Terugblik op speerpunten 2023
Herstel en transitie van de kunst- en cultuursector na Covid-19
De toenemende energieprijzen, Covid-19 en de inflatie hebben nog altijd hun effect op de cultuursector, met name bij de grotere instellingen en zzp-ers, maar we zien veerkracht in de sector. Dankzij de capaciteit en middelen die gestoken zijn in steunmaatregelen zoals de verhoogde subsidie-index, is de Zaanse culturele infrastructuur niet alleen overeind gebleven, maar zijn we ook dichterbij het uitvoeren van onze ambities. De subsidieregelingen voor amateurkunst en kleine culturele instellingen zijn herijkt en op basis daarvan zijn we een nieuwe vierjaren-periode ingegaan. We zien dat men de regelingen beter vindt en dat we goed aansluiten bij de behoeften in de gemeente: de groep aanvragers is meer divers en er komen ook steeds meer aanvragen binnen. Voorbeelden van nieuwe instromers onder de vierjarig gesubsidieerde instellingen zijn de Bullekerk, het Motorblok en Art Zaanstad. Met de nieuwe ‘grassroots’-regeling bedienen we onder andere beginnende makers.
Kunst en cultuur dichtbij voor iedereen
De cultureel-maatschappelijke voorziening aan het Durghorstplantsoen liep enige vertraging op, onder meer door vraagstukken rondom parkeren en de financiën. We werkten de plannen verder uit, zodat de gemeenteraad in januari 2024 kan besluiten over de realisatie van ‘de nieuwe Pelikaan’.
De partijen op de Zaanse Schans werken gezamenlijk aan een duurzaam exploitatiemodel. Het Zaans Museum kreeg extra ondersteuning om de periode tot de realisatie van dit model te kunnen overbruggen.
Samen met de cultuursector is het Actieplan Kunst & Cultuur Zaanstad Inclusief 2023-2026 tot stand gekomen. Met behulp van het plan maken we kunst en cultuur beschikbaar voor alle Zaankanters, ongeacht leeftijd, achtergrond, of gezondheid.
Een divers en relevant kunst- en cultuuraanbod voor de jeugd
Dankzij de SPUK Impuls Jongerencultuur zijn er nu allerlei extra activiteiten en vormen van eigentijdse cultuurparticipatie door en voor jongeren.
Fase 2 van de verkenning naar het versterken van de popfunctie en het netwerk in Zaanstad – inclusief een nieuw poppodium – hebben we afgerond. Deze fase bestond uit een bustour langs diverse poppodia en een behoeftenonderzoek onder de Zaanse bevolking. We zijn Fase 3 ingegaan, gericht op het versterken van het netwerk, de samenwerking binnen de muzieksector en een brede en diverse programmering in onze gemeente.
Faciliteren en stimuleren van evenementen
De evenementencoördinator ging aan de slag als verbinder, aanspreekpunt en wegwijzer voor organisatoren. Een onderzoeks- en adviestraject moet het niveau van dienstverlening aan kleine en middelgrote lokale evenementen verhogen. Ook om de regeldruk waar mogelijk te verminderen en mogelijkheden voor extra ondersteuning in kaart te brengen.
Tevens is het 50-jarig jubileumjaar van Zaanstad voorbereid en zijn er subsidies beschikbaar gesteld voor het organiseren van evenementen voor, door en met de stad, verspreid over heel 2024. Met een brede invulling en participatie kwam er een succesvol ‘bidbook’ voor de organisatie van Roze Zaterdag, waardoor op 28 juni 2025 het evenement in onze gemeente plaats zal vinden.